Scientific name: Trigonella Foenum-graecum / Fenugreek
نام هاي ديگر: شنبيله– گياه اقبال – حلبه– خلبه و غيره مي باشد.
مشخصات:
گياهي است علفي، يکساله با ارتفاع آن 10 تا 50 سانتي متر که گل هايي منفرد به رنگ هاي مختلف زرد روشن، بنفش يا سفيد دارد. ميوه آن به شکل غلاف دراز بوده و در داخل آن بيست دانه شنبليله به رنگ زرد حنايي تا قهوه اي وجود دارد. بوي آن قوي و معطر و طعمش تلخ است. شنبليله بطور کلي دو نوع است، يکي گونه زينتي و معطر وگونه ديگر خوراکي.
طبيعت آن: طيبعتي گرم وخشک دارد.
ترکيبات شيميايي:
مواد چرب، مواد نشاسته اي و قندي، مواد ازته، مقدار زيادي مواد فسفردار، تانن، يک ماده زردرنگ، اسانس، اسيد نيکو تينيک (ویتامین pp) و ديگر مواد مي باشد. اسيد نيکوتينيک عامل جلوگيري از بيماري پلاگر است که به مقدار ناچيز در سلولهاي زنده ولي به مقادير زياد در جگر، خمير مايه، شير، گوشت سفيد، يونجه، سبزيجات و غلات يافت مي شود. و از نظر درماني اثر گشادکنندگي مجاري عروق خوني را دارد.
خواص درماني:
دانه شنبليله نه تنها اثر نرم کننده و رفع تحريکات جلدي دارد بلکه دارويي است نيرو بخش که داراي اثر ترميم کننده قواي از دست رفته مي باشد. از اين نظر اختصاصاً در بيماران مبتلا به سل و افراد لاغر و نحيف به منظور فراهم آوردن ذخاير لازم در بدن مفيد ظاهر مي شود. با مصرف دانه شنبليله، حالت عمومي بيمار سريعاً بهبودي محسوس پيدا مي کند و اين بهبودي نيز حتي در هنگامي که تب در بيمار هنوز قطع نشده، قابل تشخيص است. در استعمال خارج از جوشانده دانه شنبليله بصورت غرغره در ورم لوزه ها، درد گلو و بصورت تنقيه در التهاب و ورم معده و روده، اسهال هاي ساده، بواسير، افتادگي رکتوم استفاده بعمل مي آيد.
به صورت لوسيون در آفت و کمپرس گرم در ترک خوردن لب يا نوک پستان زنان و رفع التهاب رحم استفاده به عمل مي آيد. و محلول هاي آن براي شستشوهاي مهبلي مورد استفاده قرار مي گيرد. با پختن 3 قاشق آرد دانه شنبليله در سرکه مي توان ضماد چربي جهت رفع التهاب هاي سطحي بدن و اولسرها تهيه نمود. جوشانده 60 تا 120در هزار دانه شنبليله براي تنقيه و يا بصورت کمپرس بکار مي رود.
اشکال دارويي:
· جوشانده 30 تا 50 درهزار دانه نيمکوب (به شرطي که مدت جوشيدن آن نسبتا طولاني باشد)
· دانه خرد شده ويا آرد عاري از بو به مقدار 2 تا 3قاشق قهوه خوري مخلوط درعسل يا مربا يا شکلات
· عصاره روان به مقدار يک قاشق قهوه خوري در هر غذا مصرف مي شود.
محل رويش:
شنبليله در نواحي مختلف ايران پرورش مي يابد و از سبزيهاي مفيدي است که درتهيه غذاها پيوسته مورد استفاده قرار مي گيرد. بعلاوه بصورت خودرو در نواحي مختلف آذربايجان، اصفهان، فارس، خراسان و نواحي مرکزي ايران مي رويد.
منبع: https://www.mums.ac.ir