Scientific name: Harmel / Peganum Harmala
نام هاي ديگر: اسپند–سپند–حرمل و غيره مي باشد.
مشخصات:
گياهي است علفي، پايا چند ساله به ارتفاع 30 تا 40 سانتي متر و حتي بيشتر با برگهايي به رنگ سبز روشن و گلهايي درشت و زيبا به رنگ سفيد تيره. ميوه آن کپسولي است کروي شکل که دانه هاي سياه رنگ متعدد در داخل آن مي باشد و به حالت خودرو در برخي نواحي باير ايران تا جايي که شوره زمين زياد نباشد فراوان ديده مي شود. قسمت مور د استفاده آن، دانه گياه است.
طبيعت آن: طبيعتي گرم وخشک دارد.
ترکيبات شيميايي:
دانه هاي اسفند داراي آلکالوئيدهاي مختلفي است که به صورت بلورهاي منشوري يا سوزني مي باشند. يک نوع الکالوئيد داراي اثر نيرو دهنده سيستم اعصاب مرکزي بوده و ماده اي سمي است. مقدار کشنده آن در موش صحرايي 120 ميلي گرم برحسب هر کيلوگرم وزن بدن جانور است.
خواص درماني:
مصرف دانه اين گياه به عنوان تب بر و براي درد معده تجويز مي شود. بادهاي روده را تحليل کرده و ترشح شير را افزايش مي دهد. دم کرده برگ اسفند، قاعده آور بوده، ترشح شير را زياد کرده و جنين را سقط مي کند. در طبابت هاي قديم اعراب بعنوان خواب آور، معرق، ضد کرم و قاعده آور مصرف داشته است.
محل رويش:
اين گياه در بسياري از نواحي باير و حاشيه هاي کوير ايران، راه تهران به قم و اصفهان، تهران به قزوين، کرمان، فارس، سيستان و بلوچستان، خراسان و ديگر نقاط ايران مي رويد.
منبع: https://www.mums.ac.ir گیاهان دارویی- دانشگاه علوم پزشکی مشهد